مکانهای تاریخی گلپایگان
سنگنگارههای گلپایگان
سنگ نگاره های گلپایگان پیشینه این شهر باستانی را نشان میدهد. سنگ نگاره های بیشماری در شهرستان گلپایگان یافت شده است. این سنگ نگاره ها گویای دورانی است که بشر به ابزار نخستین شکار (سنگهای تیز) و رام کردن حیوانات و پس از آن کشاورزی و کاشت گیاهان روی آورد.
گستردگی و فراوانی سنگ نگاره ها، تنوع تکنیکهای حکاکی، قدمت آنها و…باعث شده تا یکی از گسترده ترین نقوش صخرهای ایران در این منطقه قرار گیرد.
در سنگ نگاره های جدید، نشانه هایی از زبانهای باستانی که بر پایه نمادنگاری و ایده نگاری است، دیده می شود. همچنین برخی از حروف نگاریهایی که تاکنون کارشناسان معنی آنها را در نیافته اند، در آثار بدست آمده مشاهده شده است.
سنگ نگارهها از لحاظ قدمت و تنوع نقوش در دورههای تاریخی ایران براستی بینظیر است و سیر تکاملی خط مانند خط سطری، هندی، پهلوی، عربی، فارسی و عبری در این سنگ نگارهها وجود دارد.
وانِشان
وانِشان (Vaneshan) روستایی از توابع شهرستان گلپایگان واقع در استان اصفهان است. این روستا در ۱۲ کیلومتری جنوب شهرستان گلپايگان و ۱۵ کیلومتری شمال خوانسار قرار دارد.
در این روستا محصولات باغی نظیر انگور، سیب، هلو و گلابی همچنین محصولات سیفی نظیر خیار و سبزیجات کاشته میشود. گردو و بادام نیز یکی از محصولات این روستا است. کوه تیر یکی از معروفترین قلههای مجاور این روستا میباشد.
مناره گلپایگان
سنگ نگاره های گلپایگان پیشینه این شهر باستانی را نشان میدهد. سنگ نگاره های بیشماری در شهرستان گلپایگان یافت شده است. این سنگ نگاره ها گویای دورانی است که بشر به ابزار نخستین شکار (سنگهای تیز) و رام کردن حیوانات و پس از آن کشاورزی و کاشت گیاهان روی آورد.
گستردگی و فراوانی سنگ نگاره ها، تنوع تکنیکهای حکاکی، قدمت آنها و…باعث شده تا یکی از گسترده ترین نقوش صخرهای ایران در این منطقه قرار گیرد.
در سنگ نگاره های جدید، نشانه هایی از زبانهای باستانی که بر پایه نمادنگاری و ایده نگاری است، دیده می شود. همچنین برخی از حروف نگاریهایی که تاکنون کارشناسان معنی آنها را در نیافته اند، در آثار بدست آمده مشاهده شده است.
سنگ نگارهها از لحاظ قدمت و تنوع نقوش در دورههای تاریخی ایران براستی بینظیر است و سیر تکاملی خط مانند خط سطری، هندی، پهلوی، عربی، فارسی و عبری در این سنگ نگارهها وجود دارد.
مسجد حجت الاسلام
ارگ گوگِد
ارگ گوگِد (Guged Castle) یکی از بناهای قدیمی و دیدنی شهرستان گلپایگان در استان اصفهان می باشد. این ارگ در پنج کیلومتری جاده گلپایگان به تهران و در شهری به نام گوگد (از شهرهای حومه گلپایگان) واقع شده است.
این بنا یکی از بزرگترین بناهای خشت و گلی ایران میباشد که به شماره ۲۵۷۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. تاریخ ساخت آن به حدود چهارصد سال پیش باز می گردد و تنها سند مکتوبی که از این بنا موجود است متعلق به حدود یکصد و چهل سال پیش میباشد که نشان می دهد نصف بنای ارگ را علیخان بختیاری به عنوان مهریه به همسرش واگذار کرده است.
یکی دژ برآمد ز راه نخست | ز رزم آوران نام آن را بجست | |
شنید این سخن نام دژ گوگد است | در او ایمن از هرچه دیو و دد است |
بازار چهارسوق گلپایگان
بازار چهارسوق با دهانهای وسیع و طاق بندی و سقف ضربی آجری سبک بناهای سلجوقی را داشته. چهارسوق از یک طرف روبروی مناره شهر گلپایگان و از طرف دیگر به مسجد جامع شهر راه دارد. نزدیکی بازار و مسجد و نقش آن در جامعه قابل برسی میباشد. امروزه بازار جدید و بزرگ گلپایگان در پیرامون بازار چهار سوق گسترش یافتهاست و این بازار تاریخی را احاطه کردهاست.
بازار سنتی گلپایگان همانند بازارهای شهرهای قدیمی ایران دارای طاق های گنبدی ضربی آجری با گوشه های جالب است و به آجرکاریهای دوران صفوی در بازار بزرگ اصفهان شباهت دارد.
بازار سنتی گلپایگان شامل بازار مسگرها، کوزگرها، فرشفروشان، بازار گیوه دوزان، بازار اصلی و تعداد زیادی پاساژ می باشد.
پیشخوانها، درهایی که به شکل تخته های ضخیم چوب ساده در دو شکاف چوبی بالا و پائین جلوی دکان به دنبال هم ردیف میشدند، قفلهای پیچی که در همان گلپایگان ساخته می شد و صاحبان مغازه بعد از بستن در به آن فوت می کردند و قل هوالله می خواندند…همه، در خاطره ها باقی است.
سبدها، تفت های چلواری، چولاری ها و کپه ها، دستاس، ترازوهای قدیمی، حساب سیاقی و دفتر و دستک دکان، چراغانی در نیمه شعبان، نصب چراغهای روغنی با روغن کرچک، فانوس نفتی هایی که شب بپا میشد و بوق سحر جمعش میکردند، نگهبانی سگها و سر و صدای داروغه ها… همه را کهنسالان از بازار قدیم گلپایگان تعریف میکنند.
مجموعه بازار سنتی گلپایگان بنابر سبک معماری و موقعیت جغرافیایی و سوابق تاریخی، بیانگر موقعیت تجاری با اهمیت منطقه بودهاست. اهمیت این بنا بیشتر از جهت سبک معماری وموقعیت مکانی که پل ارتباطی بین مناره گلپایگان و مسجد جامع میباشد حائز اهمیت است در احداث این بنا همچون بازارهای سنتی سایر شهرهای قدیمی از طاق آجری و تناسب ترکیب، فضاها و تعبیه فضاهای جانبی مانند تیمچه، قهوه خانهها (در واقع چای خانهها) و نور طبیعی بدون حرارت و برودت استفاده شدهاست و تاریخ ساخت آن در حدود ۴۰۰ سال پیش برآورد شدهاست.